Blog - Świat nie istnieje taki, jaki myślisz. On istnieje taki, jaki czujesz!

 Iluzja przejrzystej szyby

Wyobraź sobie, że patrzysz przez okno. Myślisz: „Widzę świat”. A tymczasem patrzysz przez szybę, która ma odciski palców, smugi deszczu, może nawet kolorowe witraże. Szyba to twój umysł. Nigdy nie oglądasz świata wprost – zawsze przez szybę własnych myśli, schematów i emocji.

---

Umysł malarz i reżyser

Psychologia poznawcza mówi to wprost: nasz mózg nie rejestruje obiektywnej rzeczywistości. On ją tworzy.

• Gdy jesteś szczęśliwy – świat nagle nabiera barw.

• Gdy jesteś w depresji – kolory blakną, nawet w ogrodzie pełnym róż.

• Gdy boisz się ludzi – w ich spojrzeniach widzisz groźbę, choć oni wcale jej nie mają.

Umysł to nie kamera, ale malarz. I reżyser. Czasem genialny, czasem przesadny.

---

Dlaczego to naturalne

Możesz zapytać: „Dlaczego natura zrobiła nam taki psikus? Dlaczego nie mogę po prostu widzieć świata takim, jaki jest?”
Bo nie o prawdę chodziło ewolucji. Chodziło o przetrwanie.
Lepiej przestraszyć się patyka udającego węża, niż zlekceważyć węża udającego patyk. Lepiej pomyśleć, że ktoś może być wrogiem, niż przeoczyć prawdziwe zagrożenie. Twój mózg to organ nie prawdy, ale użyteczności.

---

Więzienie filtrów

Problem zaczyna się, gdy zapominamy, że patrzymy przez szybę. Wtedy mylimy filtr z rzeczywistością.

• Schemat mówi: „Ludzie są egoistyczni”. I gdziekolwiek pójdziesz, zobaczysz egoizm.

• Uprzedzenie podpowiada: „Oni są inni, więc gorsi”. I choćby nie wiadomo, co zrobili, nie zobaczysz ich w pełnym świetle.

• Emocja szepcze: „Świat jest ciężki”. I nawet kwiat na parapecie wyda ci się smutny.

Wtedy umysł przestaje być malarzem, a staje się więziennym strażnikiem.

---

Jak otworzyć okno

Nie wyrzucisz szyb. Ale możesz je umyć. Możesz nauczyć się patrzeć z dystansem.

1. Zauważ filtr – gdy mówisz „oni mnie nie lubią”, spytaj: skąd to wiem? Może to tylko interpretacja?

2. Przyjmij inne spojrzenie – pozwól, by ktoś opowiedział ci świat swoimi oczami.

3. Ćwicz uważność – patrz na to, co jest, zanim pomyślisz, co to „znaczy”.

4. Bądź pokorny – powiedz sobie: „Moja wersja to tylko jedna z wielu”.

Nie chodzi o to, by wyrzec się umysłu. Chodzi o to, by pamiętać, że to narzędzie, a nie wyrocznia.

---

Kalejdoskop życia

Świat nie jest lustrem, które odbija jedną prawdę. Jest kalejdoskopem – każdy porusza go inaczej i widzi inne wzory. Ty też. I właśnie w tym tkwi piękno. Bo nie chodzi o to, by zobaczyć świat takim, jaki jest „naprawdę”, lecz by zobaczyć, jak wiele sposobów jego widzenia istnieje.

---

Bibliografia – dla tych, którzy chcą pogłębić

• Kahneman, D. (2012). Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym. Media Rodzina.

• Beck, A. T. (1976). Cognitive Therapy and the Emotional Disorders. International Universities Press.

• Nisbett, R., Ross, L. (1980). Human Inference: Strategies and Shortcomings of Social Judgment. Prentice-Hall.

• Tversky, A., Kahneman, D. (1974). Judgment under Uncertainty: Heuristics and Biases. Science.

• Haidt, J. (2012). Prawy umysł. Dlaczego dobrych ludzi dzieli religia i polityka. Smak Słowa.