Blog - Dlaczego odcinamy się od uczuć i odczuć?

Dlaczego odcinamy się od uczuć i odczuć? Psychologiczny mechanizm ucieczki przed sobą

W życiu codziennym zdarza się, że świadomie lub nieświadomie odcinamy się od własnych uczuć i odczuć. Tłumimy emocje, ignorujemy sygnały płynące z ciała i oddalamy się od wewnętrznego świata, jakbyśmy chcieli uciec przed czymś niewygodnym. Dlaczego tak się dzieje? I co to oznacza dla naszego zdrowia psychicznego i fizycznego?

---

Czym jest odcięcie od uczuć?

Odcinanie się od uczuć to proces, w którym celowo lub nieświadomie unikamy kontaktu z emocjami, myślami i wrażeniami cielesnymi. Może to oznaczać:

• Tłumienie trudnych emocji, takich jak smutek, złość czy lęk.
• Ignorowanie sygnałów somatycznych, takich jak napięcie mięśni, ból czy zmęczenie.
• Stłumienie radości lub przyjemności w obawie przed ich utratą.

Choć wydaje się to mechanizmem obronnym, odcinanie się od uczuć niesie za sobą konsekwencje – zarówno emocjonalne, jak i fizyczne.

---

Dlaczego odcinamy się od emocji?

1. Mechanizmy obronne psychiki
   Odcinanie się od emocji często pełni rolę tarczy ochronnej. To sposób, w jaki nasza psychika radzi sobie z nadmiarem stresu, traumą czy sytuacjami przekraczającymi nasze możliwości adaptacyjne. Przykłady mechanizmów obronnych:

• Wyparcie: Ignorujemy trudne wspomnienia lub uczucia, by chronić siebie przed bólem.
• Dysocjacja: Czujemy, jakbyśmy „odłączyli się” od rzeczywistości, co pomaga unikać konfrontacji z trudnymi emocjami.

2. Społeczne oczekiwania
   Od dzieciństwa uczymy się, że pewne emocje są „niewłaściwe”. Słyszymy, że „chłopcy nie płaczą” albo że „złość jest niegrzeczna”. Te przekazy kształtują nasze podejście do emocji, prowadząc do ich tłumienia.

3. Obawa przed oceną
   Współczesne społeczeństwo ceni kontrolę i racjonalność. W obawie przed oceną jako „słaby” lub „niestabilny” wiele osób wybiera odcięcie od własnych emocji.

4. Traumy i trudne doświadczenia
   Osoby, które doświadczyły traumy, często odcinają się od uczuć jako formy samoobrony. Ten mechanizm pozwala przetrwać, ale w dłuższej perspektywie utrudnia powrót do równowagi.

---

Jak odcięcie od uczuć wpływa na nasze zdrowie?

1. Psychiczne skutki

• Zaburzenia nastroju: Długotrwałe tłumienie emocji może prowadzić do depresji, lęku i poczucia pustki.
• Trudności w relacjach: Brak kontaktu z własnymi emocjami utrudnia nawiązywanie głębokich więzi z innymi.

2. Fizyczne konsekwencje
   Nasze ciało i umysł są ze sobą nierozerwalnie połączone. Odcinając się od emocji, ignorujemy także sygnały płynące z ciała, co może prowadzić do:

• Bólów psychosomatycznych, takich jak bóle głowy, brzucha czy mięśni.
• Chorób związanych ze stresem, takich jak nadciśnienie czy problemy trawienne.

---

Czy można przestać się odcinać?

Tak, ale proces ten wymaga czasu, cierpliwości i pracy nad sobą. Oto kilka kroków, które mogą pomóc:

1. Rozpoznanie mechanizmu
   Pierwszym krokiem jest uświadomienie sobie, że odcinasz się od emocji. Zadaj sobie pytania:

• Jak reaguję na trudne sytuacje?
• Czy unikam kontaktu z pewnymi uczuciami lub wspomnieniami?

2. Nawiązanie kontaktu z ciałem
   Ciało często wysyła sygnały, zanim zrozumiemy emocje. Techniki takie jak medytacja, joga czy trening uważności mogą pomóc w lepszym rozpoznawaniu odczuć cielesnych.

3. Praca nad akceptacją emocji
   Nie ma „dobrych” i „złych” emocji. Wszystkie są potrzebne i naturalne. Nauka ich akceptacji, np. poprzez terapię, pozwala zrozumieć ich funkcję i rolę w naszym życiu.

4. Wsparcie terapeutyczne
   Spotkanie z terapeutą może pomóc w zrozumieniu przyczyn odcinania się od emocji i wypracowaniu zdrowszych mechanizmów radzenia sobie z nimi.

Odcinanie się od uczuć i odczuć jest mechanizmem, który pozwala nam przetrwać trudne momenty, ale na dłuższą metę może prowadzić do cierpienia. Kontakt z emocjami to nie tylko droga do lepszego zdrowia psychicznego, ale także klucz do pełniejszego życia.

Zamiast uciekać, warto nauczyć się słuchać swojego wewnętrznego świata. Bo to właśnie w emocjach – nawet tych trudnych – kryje się prawdziwa siła i sens naszej egzystencji.